![](/media/lib/418/n-wiatrak-b4e66b35c08e386ac5de229182fc2f5c.jpg)
Czarna łopata wirnika zmniejsza śmiertelność ptaków
26 sierpnia 2020, 10:57Pomalowanie jednej z łopat wirnika turbiny wiatrowej na czarno może znacząco zmniejszyć śmiertelność ptaków wynikającą z kolizji. Wyniki badań norweskiego zespołu ukazały się w piśmie Ecology and Evolution.
![](/media/lib/418/n-mariajanion-e08a9ddeab45176b03f7d1ff2f288f34.jpg)
Zmarła Maria Janion, jedna z najwybitniejszych polskich humanistek
24 sierpnia 2020, 10:37Wczoraj w wieku 93 lat zmarła Maria Janion, jedna z najwybitniejszych polskich humanistek XX i XXI wieku. Ta badaczka historii literatury oraz idei, znawczyni polskiego i europejskiego romantyzmu jest autorką ponad 20 książek istotnych z punktu widzenia refleksji o polskiej tożsamości. Jej autorstwa są m.in. „Gorączka romantyczna”, „Niesamowita Słowiańszczyzna: fantazmaty literatury” czy „Purpurowy płaszcz Mickiewicza. Studium z historii poezji i mentalności”.
![](/media/lib/414/n-szkieletwiking-63305719a575220953e65dc53b9ae72b.jpg)
Wikingowie roznieśli ospę po świecie? Mamy pierwszy dowód, że chorowali na nią już 1400 lat temu
27 lipca 2020, 11:53Ospa prawdziwa, jedna z najbardziej śmiercionośnych chorób, jakie trapiły ludzkość, mogła rozprzestrzenić się po świecie przez wikingów. W zębach wikińskich szkieletów naukowcy zidentyfikowali wymarłe szczepy wirusa ospy. To jednocześnie pierwszy bezpośredni dowód, że choroba ta nęka ludzi od co najmniej 1400 lat.
![](/media/lib/411/n-fatu-hiva-f94cc0e2762169c4bcedae90b9a1e4cb.jpg)
Do kontaktu pomiędzy Polinezyjczykami a Indianami doszło przed zasiedleniem Wyspy Wielkanocnej
9 lipca 2020, 11:32Naukowcy od dawna spierają się, czy przed Kolumbem dochodziło do kontaktów pomiędzy mieszkańcami Ameryki a Polinezji. Zwolennicy hipotezy o kontakcie zwracali uwagę na istnienie w polinezyjskim zapisie archeologicznym roślin, występujących jedynie w Amerykach. Słynny Thor Heyerdahl sugerował, że ludzie z Ameryki Południowej zasiedlili wschodnią Polinezję i Wyspę Wielkanocną. Przeprowadzone dotychczas badania genetyczne dawały sprzeczne wyniki.
![](/media/lib/409/n-kosci-adf0010aeefb31925511f5d7583fcbc7.jpg)
Zaczęło się od prac melioracyjnych w latach 30. XX w. Teraz wiadomo, że w neolicie pole było laguną, w której łowiono ryby
29 czerwca 2020, 14:15Archeolodzy opisali świetnie zachowane przybory - haczyki na ryby i harpuny - rybaków, którzy żyli w okolicy dzisiejszego Jortveit na południu Norwegii w neolicie. Ponieważ wykonano tu prace melioracyjne, artefakty znalezione w latach 30. XX w. i ostatnio nie są, niestety, zachowane równie dobrze...
![](/media/lib/408/n-newgrange-83b97f71beda016813c9cd7f0bd45bb5.jpg)
Dziedziczna dynastia irlandzkiego neolitu? Niezwykłe odkrycie w tolosie Newgrange
23 czerwca 2020, 05:19W Nature ukazał się właśnie artykuł, którego autorzy – m.in. Daniel G. Bradley, Lara M. Cassidy czy Ciaran Campbell z Trinity College Dublin – informują o prawdopodobnym zidentyfikowaniu dynastii rządzącej w neolicie. Naukowcy przebadali genomy ponad 40 osób reprezentujących najważniejsze irlandzkie tradycje funeralne neolitu
![](/media/lib/406/n-tuhfat-143cc4c1d3f4f9c16b37f05eb47965ef.jpg)
Biblioteka Narodowa Izraela zdigitalizuje i udostępni wyjątkowe islamskie manuskrypty
11 czerwca 2020, 08:59Biblioteka Narodowa Izraela zdigitalizuje i udostępni online ponad 2500 rzadkich manuskryptów z Kolekcji Islamskiej i Bliskowschodniej. Manuskrypty, powstałe pomiędzy IX a XX wiekiem, zostały spisane po arabsku, persku i turecku. Większość z nich została podarowana Bibliotece przez Abrahama Shaloma Yahudę, arabsko-żydowskiego uczonego i jednego z najważniejszych kolekcjonerów arabskich manuskryptów w XX wieku.
![](/media/lib/406/n-wykopaliskabelize-3b6fe68c7d200fcd2bf6f5c01bc05edb.jpg)
Wyjątkowe odkrycie w Belize zdradza historię kukurydzy w ludzkiej diecie
6 czerwca 2020, 08:54Kukurydza to jedno z najważniejszych zbóż ludzkości. Teraz, dzięki unikatowemu odkryciu dobrze zachowanych szczątków ludzkich dowiadujemy się, kiedy zaczęła ona stanowić podstawę ludzkiej diety. Naukowcy z University of New Mexico pracujący pod kierunkiem profesora Keitha Prufera opisali na łamach Science Advances wyniki swoich badań nad szkieletami znalezionymi w górach Maya w Belize.
![](/media/lib/404/n-remont-c394ef50fe1bfa7f2259832ee69cfcf3.jpg)
Wikiński grób, czyli co można znaleźć w czasie remontu domu
28 maja 2020, 10:03Podczas remontu domu para z Seivåg w północnej Norwegii natrafiła, wg archeologów, na grób z ery wikingów. Gdy by ułożyć warstwę izolacyjną, zerwano podłogę sypialni i usunięto leżący pod nią piasek, znaleziono kamienie, które najprawdopodobniej tworzyły kopiec (cairn). Pod rumowiskiem odkryto szklany koralik, a nieco głębiej obuch toporka i inne żelazne obiekty. Najprawdopodobniej są one równie stare, jak toporek.
![](/media/lib/403/n-wikingowiegj-64ad1d6d6a1b8806e6fcea47fac54dbc.jpg)
Po raz pierwszy od ponad 100 lat Norwegowie wykopią okręt wikingów służący jako grób
20 maja 2020, 13:19Norwescy archeolodzy planują wydobycie na powierzchnię okrętu wikingów pogrzebanego w ziemi przed ponad 1000 lat. To pierwszy tego typu projekt naukowy od ponad 100 lat. Ratunkowe prace wykopaliskowe mogą ruszyć już w przyszłym miesiącu.